Door Hans Vink

Als je een goed verzorgde TRS-80 op de kop tikt en alles er nog netjes uitziet is de kans bijna 100 procent dat de keycaps vergeeld zijn. Zowel de oorspronkelijk bijna witte toetsen als de “inleg” van de zwarte toetsen. Die vergeling maakt een verder geslaagde restauratie minder bevredigend maar gelukkig is er wat aan te doen.

Vrijwel alle retro computers en -apparatuur zoals muizen hebben er last van, in het bijzonder hardware uit de tijd dat de lichte kleur favoriet was. Het gebruikte materiaal verkleurt onder invloed van warmte, tabaksrook en bovenal door het UV in daglicht. Ik ga verder niet in op de oorzaak, in dit artikel beschrijf ik hoe ik de vergeling telkens kon terugdraaien met UV licht en een middel dat waterstofperoxide bevat. Een proces dat met een mooi woord retrobrighting genoemd wordt.

Voor dit proces gebruikte ik een 40-liter opbergbox van Action, aan de binnenkant plakte ik op de vier zijkanten en de deksel aluminiumfolie. Het makkelijkst is zelfklevend folie dat op rollen van 10 meter bij 5 centimeter verkocht wordt bij onder meer AliExpress. Daar bestelde ik ook een 5 meter lange waterdichte UV LED strip met 120 leds per meter met een voedingsspanning van 12 volt DC. De strip plakte ik over het aluminiumfolie dus aan de zijkanten en het deksel van de box, in totaal had ik ruim 4 meter nodig dat overeenkomt met zo’n 500 UV leds. De strip inkorten is geen probleem, hij kan om de paar centimeter geknipt worden. Om netjes en scherp door de hoeken en bochten te komen kan de strip geknipt worden; opnieuw aan elkaar verbonden met twee draden wordt het geheel flexibeler maar noodzakelijk is dat natuurlijk niet. De strip die ik gebruik wordt gevoed met een 12 volt voeding die ik nog had liggen. Het gemeten stroomverbruik van mijn lengte strip was ongeveer 1.8 ampère, een voeding die 2.5 ampère of meer kan leveren is dan ook gewenst.

Naast UV licht heb je een bleekmiddel nodig, over het algemeen is dat waterstofperoxide. Alhoewel men het op internet eens is over het UV licht lopen de adviezen over waterstofperoxide erg uiteen. Ik koos echter voor de makkelijkste weg zonder geknoei en bestelde een liter zogenoemde oxycream, een door kappers veel gebruikt product. Het is verkrijgbaar in concentraties van 6, 9 en 12% waterstofperoxide en ik koos voor de middenweg, de 9% sterkte. Het middel is een beetje verdikt waardoor het makkelijk aan te brengen is. Bedenk wel dat waterstofperoxide niet ongevaarlijk is, draag daarom handschoenen, een bril en lees vooral de aanwijzingen op de verpakking.

Alle keycaps worden van de TRS-80 verwijderd en goed gewassen, ik heb een ultrasoon reiniger dus gingen ze ook nog even in dat badje. Om ze goed aan het UV licht bloot te stellen moeten ze met de tekst naar boven in de box geplaatst worden en dat was lastig. Voor de keycaps van een erg vroege TRS-80 model 1 ontwierp ik een bordje waar ze makkelijk op geplaatst kunnen worden. De STL-file vind je in de Downloads-sectie, als je een 3D-printer hebt kun je het daarmee zelf printen. Een latere TRS-80 had andere keycaps, die plaatste ik op pinnetjes die ik door een stuk karton drukte. Het middenstuk van een wattenstaafje had precies de juiste diameter. Nadat alle keycaps zo geplaatst waren moet je ze met een zachte kwast royaal insmeren met de oxycream. Vervolgens bedek je alles met vershoudfolie zodat de oxycream niet opdroogt. Uiteindelijk gaat alles in de UV box, de 12 volt voeding aansluiten en zo’n 20 uur geduld hebben. Na de belichting de keycaps goed spoelen en wassen zodat alle oxycream verdwenen is. Een paar uur laten drogen, terugplaatsen en je hebt een TRS-80 die 35 jaar jonger is geworden!