Vervanging van de ROM in een TRS-80 Model I door zowel Level I als 2

Via-via hebben we een TRS-80 Model I verkregen met Level 2 in drie ROMs op een apart printplaatje met een bandkabel naar de ROM ic-voet en nog 4 draden gesoldeerd op het moederbord. Hoewel dit de Radio Shack oplossing was in de eerste series van de Model I is dit rommelig en mogelijk minder betrouwbaar. Al lijkt deze computer niet veel last te hebben van de bekende contactdender, willen we toch de latere Level 2 versie samen met Level 1 in één 16k Eprom. Eén Eprom gebruikt ook minder stroom, 800mA bij één 27C128 tegen 900 mA met Level-2 in drie ROMs (totaal van de +5V voeding bij 1.77MHz).

Al met al:

- neem een 27(C)128 Eprom (16k x8), bij Futurlec.com +/- 3 euro, exclusief porto

- vul die met de latere versie van Level 2 (12k, eerste 12k van de Eprom)

- vul de resterende 4k van de Eprom met Level I

- voeg een schakelaar toe, die kiest tussen Level I en Level 2

Het resultaat is een ultieme TRS-80 Model I uit-de-oude-doos met keuze tussen Level I of 2.

Zo gezegd, zo gedaan.

Een 27C128 werd gevuld met de latere versie Model I Level 2 ROM. In dit geval met in de ROM de “lower-case” modificatie. Deze “lower-case” modificatie wil zeggen dat ingetypte tekst (Basic commentaar en/of string inhoud) lower-case kan zijn. Basic commando’s worden (wel) automatisch upper-case. Overigens, de lower-case krijg je door <Shift> in te drukken (Caps-Lock staat als het ware aan).

Als Eprom programmer werd een USB-Programmer bij een XAT-computer gebruikt (relatief oude programmer onder Windows 2000 of XP, “dus” ook een oude laptop opgescharreld). Om de TRS-80 ROMs in deze programmer te kunnen gebruiken werden de ROMs uit een (andere) TRS-80 gehaald en ingelezen in de programmer. Het werd een beetje omslachtig gedaan: Level 2 ROM 8k + 4k en vervolgens Level 1 2k + 2k (2-ROM-set Level 1 uit een oude doos, wie wat bewaart, heeft wat). Door de ROMs direct in te lezen in de Eprom-programmer van de XAT computer werden (moeizame) conversies omzeild.

De 4 (binaire) bestanden werden (ouderwets) met copy aan elkaar geplakt: “copy /b L2_A_8k + L2_B_4k + L1_A_2k + L1_B_2k (to) L2+L1_16k.” Op deze wijze komt de Level 2 ROM in de Eprom in adressen 0000h - 2FFFh (12k), de Level 1 ROM staat in de hoogste 4k van de Eprom (Eprom adressen 3000h-3FFFh).

De 27(C)128 Eprom werd in de TRS-80 Model 1 geplaatst zonder wijzigingen aan te brengen in de Model-1 (geen printbanen doorkrassen, printbanen naar de ROM-ic-voet omleggen of iets dergelijks). Nou ja, om onduidelijke redenen waren er al twee baantjes omgelegd (ROM-ic-voet pennen 18 en 20, A11 en een Chip_Select). Dat werd zo gelaten.

Wel zijn er extra draden nodig en sommige aansluitingen van de 27(C)128 Eprom komen niet overeen met de signalen op de ROM-ic-voet. Daartoe werden de pennen van de 27(C)128 naar buiten gebogen en met draden aangesloten op het moederbord van de TRS-80 Model-1.

Het schema:

Het schema is “simpel.” Als de Adreslijnen A12 en A13 van het moederbord direct verbonden worden met de 27(C)128 Eprom, dan “draait” Level 2. Voor de gehele 12k van de Level 2 ROM lopen de Adressen A13 en A12 van 00b, via 01b tot 10b. Als A13 en A12 11b zijn, dus hex adressen 3000h - 3FFFh, dan worden (o.a.) het toetsenbord en videogeheugen geselecteerd.

Als moederbord A13 en A12 losgemaakt worden van de 27(C)128 Eprom en de Eprom adressen A12 en A13 worden “hoog” gehouden, dan “draait” Level-1. Onafhankelijk van moederbord A13 en A12 levert de Eprom dan de data uit de hoogste 4k, en daar staat de Level-1 ROM. De Level 1 ROM staat als het ware drie keer in het geheugen: als moederbord A13 en A12 00b, 01b, of 10b zijn, wordt de ROM geselecteerd (dat wil zeggen dat de 27(C)128 Eprom geselecteerd wordt) en die levert de code uit het Eprom adres gebied A13 en A12 is 11b (Eprom A13 en A12 worden immers logisch “hoog” gehouden).

Voor de keuze van Level-1 of Level-2 wordt een 2-polige om-schakelaar gebruikt:

R66(Vh) is een draad naar R66, de andere zijde van R66 is verbonden met V+ (+5V)

ROM-A13 en -A12 zijn de pennen 2 (A12) en 26 (A13) van de 27(C)128 Eprom

MB-A13 en -A12 zijn A13 en A12 van het Moederbord van de TRS-80 Model-1

De aansluitingen van de 27(C)128 Eprom:

De 27(C)128 wordt in een ROM-ic-voet van de TRS-80 Model-1 geplaatst; Pen-14 van de Eprom komt op Pen-12 van de ic-voet; de Eprom pennen 1, 2, 27 en 28 zweven dus vrij in de lucht.

- de Eprom pennen 1 (Vpp), 27 (PGM*) en 28 (+5V) worden met elkaar verbonden en met een draad naar +5V op het Moederbord (rode draadje op de foto).

- Eprom Pen-2 (A12) gaat naar de schakelaar (zie boven).

- Door de bestaande omlegging op het Moederbord komt Eprom Pen-20 in ic-voet Pen-18 (CS*), dat komt goed uit.

- Eprom Pen-22 (OE*) wordt uitgebogen en met een (kort, blank) draadje verbonden met Eprom Pen-20. De gebruikte Eprom is snel (120ns). Door de Eprom te selecteren met CS* als de ROM gelezen moet worden, komt de Eprom telkens in Standby als-t-ie niet gelezen wordt. Dat geeft (enige) stroombesparing.

- Eprom Pen-23 (A11) wordt uitgebogen en gaat naar A11 op het Moederbord.

- Eprom Pen 26 (A13) wordt uitgebogen en gaat naar de schakelaar (zie boven).

- Tot slot nog 3 draden naar de schakelaar (R66(Vh) en Moederbord A13 en A12, zie boven).

De Eprom heeft dus 3 uitgebogen pennen (22, 23 en 26). Pen-22 gaat “intern” naar pen-20. De Eprom heeft 4 draden naar elders (+5V, A11, A12 en A13; A12 en A13 naar de schakelaar). Daarnaast nog 3 draden naar de schakelaar (Vh, A13 en A12 van het Moederbord).

TRS-80 Model 1 waarbij de ROM vervangen is door een 27(C)128 Eprom (120ns). In deze close-up is te zien dat pennen 1, 2, 27 en 28 niet in de (24 pens) ic-voet passen.

De pennen 22, 23 en 26 zijn naar buiten gebogen (uit de ic-voet).

Pennen 1, 27 en 28 gaan met een (rode) draad naar +5V. De pennen 2 (A12) en 26 (A13) gaan naar een 2-polige om-schakelaar. De pennen 20 (CS*) en 22 (OE*) zijn met elkaar verbonden. Pen 23 gaat naar Moederbord A11.

De 2-polige om-schakelaar kiest tussen Level 1 en Level 2. Het moge duidelijk zijn dat de schakelaar alleen omgezet mag worden als de computer uitstaat. Zo de schakelaar omgezet wordt, of (kortdurend) geen goed contact maakt als de computer draait, dan loopt de computer gegarandeerd vast.